Câu chuyện Phú Mỹ Hưng – Kỳ 1: Vẻ đẹp chung cư – phố trong vườn

Chung cư thời đại mới không chỉ là xây những hộp bê tông “nhốt” con người trong bốn bức tường chật hẹp, mà giờ đây phải xây dựng được một cộng đồng mang kiến trúc độc đáo, có sự giao lưu chan hòa giữa người với người và người với thiên nhiên xanh.

Con người ngày xưa vốn sống trong những ngôi làng, được hưởng sự trong lành của khí trời và hương sắc tự nhiên của lá hoa cây cỏ. Sau này khi một bộ phận dân cư phải sống trong những “nhà hộp” trong quá trình đô thị hóa, xu hướng trở về với tự nhiên ngày càng trở nên bức bách. Nhưng đô thị hóa thì cứ diễn ra, các chung cư vẫn cứ mọc lên, cư dân đô thị khó mà thoát cảnh “nhà hộp”. Giải quyết sự bức bách đó là nhiệm vụ của các nhà quy hoạch và các kiến trúc sư.

Kiểu chung cư quần tụ, được thiết kế như một ngôi làng với những mảng xanh, chan hòa ánh sáng, phá vỡ sự cứng nhắc của những khối bê tông… đang được các nhà quy hoạch trên thế giới đặc biệt chú trọng. Michael Webb, một kiến trúc sư người Anh kiêm nhà phê bình, trong cuốn sách của mình Building Community: New Apartment Architecture (tạm dịch: Xây dựng cộng đồng: Kiến trúc căn hộ kiểu mới) ông đã tập hợp những công trình chung cư xuất sắc nhất thế giới, nhằm đề cao việc tạo dựng không chỉ những căn nhà hộp mà là những cộng đồng chung cư kiểu mới. Có thể kể đến như khu căn hộ CityLife (Milan, Ý) là những khối nhà với đường cong mềm mại hài hòa cùng công viên cây xanh, tổ hợp chung cư Interlace của Singapore đoạt giải Công trình kiến trúc thế giới (năm 2015) nhờ kiến trúc đan chéo phá vỡ sự vuông vức nhàm chán của những khối hộp chung cư. Hay tòa nhà 25 Verde (Turin, Ý) cao 5 tầng được coi là ngôi nhà cây vì chìm trong màu xanh của cây lá…

Tại Việt Nam, một trong những nhà quy hoạch tiên phong trong việc tạo những cộng đồng chung cư hài hòa với thiên nhiên là Phú Mỹ Hưng. Đặt chân tới bất kỳ khu chung cư nào của Phú Mỹ Hưng đều thấy một chủ đích của chủ đầu tư trong việc xây dựng những “ngôi làng” xanh như thế.

Khu phức hợp Midtown

Những căn hộ chung cư ở Phú Mỹ Hưng, dù là những chung cư thế hệ mới như Midtown, Happy Valley, Saigon South Residences… hay những chung cư xây dựng từ hơn 10 năm trước như Sky Garden và cả những chung cư thế hệ đầu tiên như Mỹ Cảnh, Hưng Vượng… đều được hưởng nắng, gió, khí trời tự nhiên và sự tương tác của hệ sinh thái bên ngoài. Hệ thống cửa sổ, hành lang, lan can vừa bảo đảm công năng vừa bảo đảm thông thoáng, không che chắn, khiến người ta có cảm giác không gian sống của mình rộng hơn, không có cảm giác sống trong “hộp”.

Cùng với những tòa nhà khác và những khu biệt thự, thế hệ các chung cư nối tiếp nhau góp phần tạo thành lịch sử Phú Mỹ Hưng, tạo thành linh hồn của khu đô thị. Kiến trúc sư Tan Gek Meng, người Singapore, một trong những nhà thiết kế các dự án ở Phú Mỹ Hưng, nói: “Những dự án trước không có nhiều tiêu chí, những dự án sau có nhiều tiêu chí hơn theo trào lưu của thế giới và nhu cầu, thị hiếu không ngừng thay đổi của các cư dân. Tuy nhiên, cũ hay mới, không hẳn là đẹp hơn hay xấu hơn. Ví dụ, những biệt thự cũ kiểu Pháp ở miền Bắc Việt Nam vẫn mang vẻ đẹp vượt thời gian, chúng khiến nhiều người hồi tưởng về quá khứ. Các kiến trúc sư không nhất thiết theo trào lưu, họ nhìn hiện tại và tương lai, họ bao giờ cũng kỳ vọng vào những công trình vượt thời gian”.

Mỗi một con người đều muốn có sự khác biệt với người khác về nơi ở, dù là biệt thự hay căn hộ chung cư. Phú Mỹ Hưng lại là nơi hội tụ của cư dân nhiều quốc gia và vùng lãnh thổ. Đó là bài toán khó. Vì vậy, chủ đầu tư đã mời các kiến trúc sư ở những nước khác nhau, từ Nhật Bản, Singapore đến Hoa Kỳ và châu Âu đến thiết kế công trình. Theo ông Tan, sự khác biệt giữa mỗi căn hộ phụ thuộc vào 2 yếu tố: mặt bằng khác nhau và diện tích khác nhau. “Kiến trúc sư phải tưởng tượng chính mình sẽ sống trong những căn hộ đó, nếu không đặt chính mình sống ở đó thì căn nhà sẽ không đẹp, bản thân mình không yêu thích thì sản phẩm mình làm ra làm sao khiến người khác yêu thích được”, ông nói.

Và như đã nói, tại một khu đô thị mà giữa con người với môi trường xung quanh có sự tương tác rất lớn như Phú Mỹ Hưng thì việc tạo sự khác biệt giữa những khu có chức năng giống nhau như chung cư để tránh cảm giác nhàm chán cũng là bài toán khó. Bài toán đó được giải quyết bằng quy mô, bằng phong cách, bằng vật liệu và màu sắc hoàn thiện… nhưng trên hết là bằng cảnh quan. Sự khác biệt nổi trội nhất thể hiện ở dự án phức hợp Midtown đang được triển khai.

“Midtown là một điển hình của việc tạo ra sự khác biệt. Ở đây thiên nhiên nhiều hơn, cây xanh nhiều hơn, không ai nói cây xanh là xấu cả. Dùng thiên nhiên để làm mềm đi những gì là nhân tạo, là cách tốt nhất để tạo sự hài hòa và khác biệt”, kiến trúc sư Tan nói tiếp, “ở Singapore, ngày xưa là Garden city (vườn trong phố), ngày nay là City in the garden (phố trong vườn), đó là xu hướng”.

“City in the garden” cũng chính là xu hướng ở Phú Mỹ Hưng. Xu hướng này không chỉ là việc trồng nhiều cây xanh trong khu đô thị. Trồng nhiều cây chưa đủ để tạo ra một khu vườn, mà là giữ gìn, nuôi dưỡng một hệ sinh thái cho cây cối. Việc giữ gìn, nuôi dưỡng hệ sinh thái này được bắt đầu ngay từ giai đoạn quy hoạch.

Trong tương lai, có thể có những dự án với những tiêu chí cao hơn Midtown tiếp tục hình thành tại Phú Mỹ Hưng, nhưng chúng không che lấp được vẻ đẹp của Midtown, cũng như sự hoành tráng của Midtown không che lấp vẻ đẹp bền vững của những Sky Garden hay Mỹ Cảnh, Hưng Vượng. Vẻ đẹp “cũ” và vẻ đẹp “mới” của những căn hộ chung cư nơi này rất khó miêu tả, nhưng bạn sẽ cảm nhận được tất cả khi bạn sống với nó.

(Còn tiếp)